Fotoğrafta Kadraj

Karşınızda yükselen dağlar ve o dağların eteklerinde bulunan muazzam bir göl manzarası ile karşı karşıyasınız, eğer bir fotoğraf tutkunu iseniz, aklınıza gelen ilk şey, o doğa harikası görüntüyü sonsuzlaştırmak olacaktır. İşte bunu hayata geçirmek için fotoğraf makinesinin vizöründen baktığınızda gördüğünüz o görüntü, kadraj olarak nitelendirilmektedir. Yani fotoğraf makinesinden baktığınızda gördüğünüz her görüntü, her kare, kadrajdır.  Kadrajın kelime anlamı ise, çerçevelemek ve sınırlandırmak olarak tanımlanmaktadır.
       Belleklere yerleşen ve unutulmayan anıların göz önünden gitmeyen görüntüleri günlük dilde “yaşamdan kareler” ifadesinde kendisini bulmaktadır. Görsel bellekte kayıtlı duran her anı “yaşamdan kareler” deyimi ile ifade edilmektedir. Bunu ifade ederken de aslında sözü edilen anıların her biri birer kadrajdır. Bu noktada önemli olan ilk husus, görüntünün seçilmesi, ayıklanması, yalın ve de ilgi çekici hale getirilmesidir. Kadrajda neyin göründüğü kadar nasıl gösterildiği de önemlidir. Kadraj, yaşam içinde o ana kadar biriktirilen kültürel ve kişisel birikimlerin tümüdür. Farklı kaynaklar incelenip görülen kareler üzerinde düşünüldükçe, göz eğitimi gelişir. Böylece yaşadığımın her anı, gözümüzle gördüğümüz her kareyi daha farklı bir bakış açısıyla değerlendirmeye başlamış oluruz. Diğer bir deyişle, görmek seçmektir. Aynı kadrajdan aynı kareye bakan herkes, farklı şeyleri görür, farklı noktalara odaklanır. Basit bir örnekle ifade etmek gerekirse, birkaç arkadaşınızla birlikte resmini yapmak üzere bir manzaranın karşısına geçtiniz. Bir süre hepimiz de aynı manzaraya aynı noktadan baktınız ve gözlerinizi manzaradan çektikten sonra aklınızda kalan kareyi resmetmeye başladınız. Aynı manzara karşısında herkesin çizdiği kendi kadrajı olacaktır. Çünkü kadrajın önemi, baktığını görmek kadar, gördüğünü kendi kişisel bakış açın ile birlikte ilgi çekici bir biçimde ortaya koymaktır.
      

FOTOĞRAFTA KADRAJ YÖNTEMLERİ

Öncelikle, fotoğrafı çekerken farkına varamadığımız görüntü problemlerini seçmek, ayıklamak ve görüntüden çıkarmak için kadraj kullanılmaktadır. İlk olarak ana öğe ve ikinci öğelerin konumu belirlenir. Daha sonra arka planda yer alan gereksiz detaylar ana öğeden arındırılır. Konuya ve anlatıma katkısı olacak ise, yatay kadraj dikey, dikey kadraj yatay yapılır. Konuya uygun kadrajın belirlenmesi, fotoğraf çekimi sırasında anı kaybedebilme endişesi ile yapılmamış, fotoğrafı sözü edilen gereksiz detaylardan arındırma işlemi göz ardı edilmiş olabilir. Bu nedenle, fotoğraf baskısında kadrajı yeniden yapabilmek için fotoğrafın çözünürlüğü dikkate alınmalıdır. Fakat çözünürlüğü yüksek olan fotoğraflardan detay alınarak yeni bir kadraj yapılabilir. Tam tersi bir durumda, çözünürlüğü düşük bir fotoğraftan detay alındığında görüntü kalitesi düşmüş olacaktır. Fotoğrafta yer alan çizgiler, lekeler, dokuları hareket, figür vb. konumları çekim sırasında doğru yerleştirilmek ise, daha sonra yeni bir kadraj ile görüntü öğeleri olmaları gereken konumlara yerleştirilebilir. Fotoğrafta vurgulanmak istenen anlam ve görüntüdeki biçimlerin konumlarına göre yatay ya da dikey kadraj yapılabilir.